#MaszPrawo: prawa pacjenta cz.1 – w aptece. Nowy cykl i akcja #Po pierwsze farmaceuta.

W Polsce świadomość społeczeństwa w kwestii obowiązującego prawa jest niezwykle niska. Szkoda, bo jego nieznajomość nie zwalnia z przestrzegania i stąd wiele nieporozumień, a co gorsza – procesów sądowych. Stwierdziłam zatem, że co jakiś czas będę o tym co nieco pisać, a nowa kampania jest idealna do tego, aby rozpocząć nowy cykl tekstów.

Mam na myśli kampanię, która zyskała honorowy patronat Ministerstwa Zdrowia, a została zorganizowana przez Naczelną Izbę Aptekarską i Fundację Aflofarm – #Po pierwsze farmaceuta. Jak twierdzą organizatorzy jej celem jest wsparcie autorytetu farmaceutów. Twoje prawa w aptece są prawami pacjenta, bo jesteś nim nie tylko w szpitalu, ale również w aptece, a nie klientem, jak wielu osobom się wydaje. Relacja między farmaceutą i pacjentem jest niesłusznie postrzegana jak relacja między sprzedawcą a klientem. Gdyby była podobna, farmaceuta nie musiałby kończyć ponad 5-letnich studiów, musi mieć więc szeroką wiedzę na temat wydawanych leków, w tym chemiczną, biologiczną i medyczną. Każdy absolwent takich studiów musi też wykazać się znajomością, projektowania, badania, produkowania i kontroli jakości leków. W związku z tym – to właśnie farmaceuci wytwarzają leki, czy pokarm dojelitowy, w aptece szpitalnej. Muszą też stale aktualizować stan swojej wiedzy, z uwagi na coraz to nowsze leki na rynku.  Dzięki temu mogą prowadzić nadzór nad farmakoterapią. Jak sam widzisz wydawanie leków to tylko jedna z wielu funkcji farmaceuty. 

Wspomniana kampania to tak naprawdę 11 haseł, które informują o możliwościach farmaceuty, o których Ty najprawdopodobniej nie miałeś pojęcia.

1. „Farmaceuta nauczy Cię obsługi urządzeń medycznych.” Jak poprawnie ich używać – dowiesz się od farmaceuty.

2. „Farmaceuta zmierzy Twoje ciśnienie.” Nauczy Cię jak to robić, a w przypadku niepokojących wyników – doradzi wizytę u lekarza.

3. „Farmaceuta doradzi, jak dbać o swoje zdrowie.” Posiada wiedzę o zdrowym stylu życia i profilaktyce, i chętnie Ci ją przekaże, np. kiedy będziesz chciał rzucić palenie.

4. „Farmaceuta udzieli pierwszej pomocy w przeziębieniu i grypie.” Kiedy odczuwasz klasyczne objawy przeziębienia lub grypy, zamiast iść do lekarza, udaj się najpierw do apteki. Tam farmaceuta, po krótkim wywiadzie dobierze potrzebne Ci leki i oceni czy wizyta u lekarza jest konieczna.

5. „Farmaceuta udzieli pierwszej pomocy w drobnych dolegliwościach.” Może zapewnić szybką pomoc w przypadku np. zapalenia pęcherza, lekkiego zatrucia pokarmowego, biegunki, drobnych skaleczeń, czy sezonowych, drobnych reakcji alergicznych

6. „Farmaceuta sprawdzi interakcje między lekami.” Farmaceuta podpowie Ci czy możesz łączyć dany lek z innymi farmaceutykami lub produktami żywnościowymi.

7. „Farmaceuta poinformuje o tańszym odpowiedniku leku”. Często ma miejsce sytuacja, że dwa leki o różnych nazwach mają tę samą substancję czynną, czyli to, co ma leczyć. Jeśli dostępny jest tańszy odpowiednik – dowiesz się tego od farmaceuty.

8. „Farmaceuta zadba o bezpieczeństwo Twoich leków”. Od farmaceuty dowiesz się jak powinieneś przechowywać i przewozić leki, aby nie straciły właściwości leczniczych.

9. „Farmaceuta dobierze leki do apteczki wakacyjnej.” Jeśli planujesz wyjazd – udaj się do apteki i powiedz dokąd jedziesz i czy zabierasz ze sobą dzieci. Tam dowiesz się jakie leki mogą pomóc przy drobnych dolegliwościach, które mogą się zdarzyć w trakcie wakacji. Uzyskasz też informacje o ich dawkowaniu i przechowywaniu.

10. „Farmaceuta przeprowadzi dermokonsultacje.” Dotyczy to nie tylko trądziku. Jeśli wróciłeś z wakacji z poparzeniami słonecznymi, zamiast biec od razu do lekarza, zapytaj farmaceuty jak może Ci pomóc. Dobierze preparaty na Twoje dolegliwości skórne, a w razie potrzeby – doradzi wizytę u lekarza.

11. „Farmaceuta przejrzy domową apteczkę.” Przede wszystkim wyeliminuje te, których upłynął termin ważności i podpowie jak przechowywać pozstałe.

Pamiętaj, żeby nie bać się odezwać i pytać farmaceuty o swoje wątpliwości, nawet w awaryjnych sytuacjach. Farmaceuta ma prawo wystawić receptę farmaceutyczną. Różni się ona od tej wystawianej przez lekarza. Pamiętaj jednak, że nie dostaniesz jej jedynie po poinformowaniu farmaceuty. Musisz spełnić kilka warunków. Jeśli Twoja recepta straciła ważność, a lekarz jest nieosiągalny, nie panikuj, tylko idź do apteki. W sytuacjach chorób przewlekłych (jak np. astma, cukrzyca, czy nadciśnienie), kiedy pominięcie choćby jednej dawki może mieć poważne konsekwencje, farmaceuta ma prawo wystawić receptę farmaceutyczną.

To wszystko nie zwalnia Cię jednak z myślenia. Farmaceuta oczywiście doradzi np. jaki syrop zastosować przy przeziębieniu, ale nie weźmie odpowiedzialności za dawkowanie niezgodne z ulotką. Podobnie, jeśli nie poprosisz farmaceutę o dobór preparatu, a nie poinformujesz o przyjmowanych lekach i w konsekwencji – wywoła to niepożądane działanie. Sytuacja zagrożenia zdrowia lub życia to też nie czas na wizytę w aptece, ale na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Niezależnie od okoliczności – czytaj ulotki dołączone do leków lub preparatów leczniczych. Zachęcam Cię do eksplorowania strony www.popierwszefarmaceuta.pl, a w razie wątpliwości do odwiedzenia strony Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia albo Naczelnej Izby Aptekarskiej.

Katarzyna Małkus